Verbouwen is de trend als alternatief voor doorstromen

Als verhuizen niet lukt

De vandaag gepubliceerde Monitor Koopwoningmarkt van de TU Delft geeft een helder en onafhankelijk beeld van de woningmarkt. Juist in een tijd waarin schaarste, prijsdruk en beperkte doorstroming het beeld bepalen, is deze data onmisbaar. Ze helpen beleidsmakers, marktpartijen en financiers om gefundeerde keuzes te maken.

Wat opvalt is dat de instroom op de woningmarkt groeit, maar de doorstroom achterblijft. Starters weten vaker een woning te bemachtigen, mede dankzij het tijdelijk grotere aanbod. Tegelijkertijd blijft het voor veel doorstromers lastig om een passende volgende stap te zetten. Door het beperkte nieuwbouwaanbod en gebrek aan geschikte woningen kiezen steeds meer huishoudens ervoor om hun bestaande woning te verbouwen of verduurzamen.

Meer kansen voor starters, maar doorstroming blijft lastig

In de grote steden zijn er meer betaalbare koopwoningen beschikbaar, mede door het uitponden van voormalige huurwoningen. Hierdoor kregen starters meer kansen. Dat is een positieve ontwikkeling voor de instroom op de markt. Tegelijkertijd ligt het aandeel hypotheken met NHG op een stabiel hoog niveau van 43%, ondanks de stijgende woningprijzen en het groeiende aandeel starters. 

Maar de keerzijde is duidelijk zichtbaar: doorstromers, zoals gezinnen en ouderen, vinden steeds moeilijker een volgende woning.

Dat komt onder andere doordat:

• er weinig nieuwbouw van eengezinswoningen is
• appartementen vooral aantrekkelijk zijn voor starters

De druk op de woningmarkt blijft dus hoog. De krapte-indicator staat met 2,3 nog ver van een gezonde marktsituatie (een score tussen de 5 en 7). En hoewel prijsstijgingen licht afvlakken, blijft de vraag groot.

Meer verbouwen in plaats van verhuizen

Omdat doorstromen lastig is, kiezen veel huiseigenaren ervoor om te verbouwen of te verduurzamen. Deze trend zien we duidelijk terug in de hypotheekdata:

• Het aandeel hypotheekaanvragen voor verbouwing of verduurzaming steeg van 25% in Q3 2024 naar 38% in Q3 2025.
• Ook bij toegekende hypotheken steeg het aandeel hypotheken voor andere doeleinden dan het kopen van een woning van 33% naar 36%.

Deze cijfers onderstrepen dat als verhuizen geen haalbare optie is, veel mensen ervoor kiezen om te investeren in hun bestaande woning. Dat zien we ook terug in de cijfers van NHG. Het aantal garanties voor woningverbetering steeg in het derde kwartaal van 2025 met 11,1% ten opzichte van een jaar eerder. 

Als doorstromen achterblijft, moet beleid vooruit

De doorstroming staat onder druk, en zonder voldoende aanbod aan onder andere geschikte nieuwbouwwoningen zal dat zo blijven. Juist die groep doorstromers is belangrijk voor een gezonde woningmarkt, omdat zij ruimte maken voor starters en voor beweging in het middensegment. Door alleen in te zetten op kleinere appartementen en binnenstedelijke bouw, dreigt deze groep buitenspel komen te staan.

Als markt moeten we dus samen kijken naar het totaalplaatje. Hoe zorgen we voor voldoende, gevarieerd en betaalbaar aanbod? En hoe zorgen we dat financieringsmogelijkheden blijven aansluiten bij de veranderende woonwensen? Wij blijven ons inzetten voor een woningmarkt die werkt voor iedereen met oplossingen die verantwoord, toegankelijk en toekomstgericht zijn.

Benieuwd naar alle trends en cijfers? Bekijk dan de Monitor Koopwoningmarkt.