Interview: NHG-hypotheek vooral in trek bij zzp'er in de bouw en op platteland

Ruim 1000 zzp'ers hebben een huis gekocht met Nationale Hypotheek Garantie (NHG) sinds de introductie van de inkomensverklaring twee jaar geleden. Met de verklaring kunnen zelfstandigen al na 1 jaar ondernemerschap in plaats van drie jaar aanspraak maken op een hypotheek. Opvallend is dat de zzp'ers met NHG relatief vaak werken in de bouw en wonen op het platteland of in krimpgebieden. Dat blijkt uit nieuwe cijfers die NHG dinsdag publiceert.

'De arbeidsmarkt wordt steeds flexibeler' zegt Carla Muters, bestuurslid bij NHG. Nederland telt zo'n €1 mln zzp'ers. 'Maar bij het verstrekken van hypotheken is de bepaling van het inkomen nog steeds gebaseerd op werken in loondienst. Hierdoor ervaren veel zzp'ers hoge drempels. Wij vinden dat de toegang tot een eigen woning niet moet afhangen van iemands contractvorm en willen verantwoorde financiering breed toegankelijk maken.'

Inkomensverklaring

Daarom introduceerde NHG twee jaar geleden de inkomensverklaring. Onafhankelijke rekenexperts bepalen op basis van zaken als de perspectieven in de branche, het arbeidsverleden en de inkomsten uit het lopende jaar het toetsinkomen van een zelfstandige. Daarmee kunnen zzp'ers bij veel geldverstrekkers terecht, ook voor hypotheek zonder NHG.

Een hypotheek met NHG beperkt de risico's voor koper en financiers.

Wanneer noodgedwongen het huis moet worden verkocht, bijvoorbeeld bij echtscheiding of verlies van werk, dekt NHG een potentiële restschuld. Tijdens het hoogtepunt van de crisis, toen veel huizen onder water stonden, werden jaarlijks tussen de 4000 en 5000 verliesdeclaraties ingediend.

NHG concludeert op basis van de cijfers van de afgelopen twee jaar 'voorzichtig' dat de startende zzp'er in een gezonde financiële situatie verkeert. Deze zzp'ers hebben gemiddeld een inkomen van €27.051 per jaar, een jaarsalaris aan spaargeld achter de hand en in 75% van de gevallen een partner met inkomen.

Veel bouwvakkers

Van de 1000 zzp'ers die de afgelopen 2 jaar een hypotheek met NHG aanvroegen, zijn werknemers in de bouw aanzienlijk oververtegenwoordigd. Ruim 33% werkte in de bouw, terwijl dat landelijk maar 10,2% van de zzp'ers is. In de adviesbranche zijn zzp'ers juist ondervertegenwoordigd. Omdat maximaal een woning van €265.000 kan worden gekocht met NHG zijn het vooral de beroepen met lage of middeninkomens die aanspraak maken op de regeling.

Ruim 33% van de 1000 zzp'ers die een hypotheek met NHG aanvroeg werkte in de bouw.

De kostengrens, die komend jaar naar €290.000 gaat, verklaart ook waarom relatief veel zzp'ers in landelijke- en krimpgebieden een huis met NHG kopen. In de meeste grote steden kopen zzp'ers nauwelijks een woning met NHG. Hier zijn nog maar weinig huizen te koop onder €265.000.

Meer risico's

Haalt NHG niet veel meer risico's binnen met deze groepen zzp'ers? De bouw is een cyclische sector waar mensen massaal hun baan verliezen bij economische tegenwind. En juist in krimp- en landelijke gebieden duurde het na de crisis lang voordat woningen niet meer onder water stonden. De kans dat NHG bij noodgedwongen verhuizing de restschuld moet bijleggen, wordt dan groter.

Volgens Muters zijn de risico's echter niet groter dan voorheen. 'NHG is nu eenmaal gericht op lage en middeninkomens.' Niet alleen bij zzp'ers maar NHG-breed zijn deze groepen en de krimpgebieden sterk vertegenwoordigd. Dat is inherent aan de kostengrens die we hanteren.'

'Belangrijk is dat wij met behulp van de rekenexperts kijken of de hypotheek voor de klant betaalbaar is,' vervolgt Muters. 'Als er uiteindelijk toch een restschuld overblijft, is dat nu ook net waarvoor wij er zijn.'